Zaraz po morfologii, analiza moczu jest najbardziej popularnym badaniem ogólnym w profilaktyce wielu chorób – choćby nerek, dróg moczowych czy cukrzycy. Ale idąc po nitce do kłębka, z moczu można wyczytać znacznie więcej informacji. Przekonajmy się, jakich.
Co sprawdzamy w analizie moczu?
Mocz składa się przede wszystkim z wody. Niewielki jego procent stanowią produkty przemiany materii, np. mocznik oraz sole mineralne. Zdarza się w nim także obecność innych składników, ale zwykle świadczy to już o pewnych nieprawidłowościach. Badanie moczu sprawdza się także w przypadku kontrolowania poziomu witaminy C czy wapnia w organizmie oraz jego zapotrzebowania na antyoksydanty. Analizę moczu wykonuje się też przy podejrzeniu infekcji dróg moczowych i nerek, a także dosyć często u osób z nadciśnieniem lub innymi chorobami przewlekłymi.
W badaniu moczu istotne znaczenie ma sam jego kolor. O normie mówimy w sytuacji, kiedy jest on przejrzysty i słomkowo żółty lub bursztynowy. O zaburzeniach mówimy, gdy mocz staje się mętny (wynika to z obecności białych krwinek, które świadczą o rozwijającej się infekcji), lub wyraźnie zmienia kolor. Bardzo niepokojące powinno być zabarwienie moczu na czerwono, zielono lub brązowo, o ile nie jest to związane ze spożywanymi przez nas poprzedniego dnia posiłkami.
W urynie oceniany jest także ciężar właściwy. Jeśli jest zbyt wysoki – świadczy to zwykle o niewystarczającej ilości spożywanych płynów lub ich utracie, np. w przebiegu biegunki. Niski ciężar właściwy zdarza się rzadziej. Może świadczyć o nadmiarze płynów w diecie lub zaawansowanej chorobie nerek.
Analiza moczu może wykryć także białko. Niewielkie ilości nie muszą świadczyć o dużych zaburzeniach, natomiast jeżeli taki lub wyższy wynik się powtarza, zwykle wynika to z poważniejszych dolegliwości, jak choroby nowotworowe, choroby serca, cukrzyca, zapalenie nerek czy stan przedrzucawkowy u kobiet w ciąży.
Glukoza w moczu w niewielkich ilościach pojawia się u kobiet w ciąży i nie jest to powód do niepokoju, natomiast zdarza się ona także w przypadku cukrzycy, chorób wątroby czy układu nerwowego. Podobnie wygląda sytuacji w przypadku obecności ciał ketonowych. Pojawiają się one nie tylko w przebiegu źle kontrolowanej cukrzycy, ale także u osób, które długo nic nie jadły lub wymiotowały.
W moczu mogą być także obecne czerwone krwinki – zwykle w przebiegu uszkodzenia nerek, lub krwinki białe – świadczące o infekcji np. dróg moczowych. Analiza moczu może wykryć także obecność bakterii, pasożytów czy grzybów.
Jak przygotować się do analizy moczu?
Na 24 godziny przed badaniem lepiej unikać buraków czy porzeczek w diecie, ponieważ mogą one zmieniać kolor moczu. Zaleca się także nieżucie gumy i powstrzymanie się od picia czarnej i zielonej herbaty. Ograniczyć należy także aktywność fizyczną. Przy pobraniu próbki warto pamiętać o tym, aby używać moczu tzw. środkowego. Wynik będzie wtedy najbardziej optymalny.
Analiza moczu to bardzo proste badanie, które może wiele powiedzieć o naszym zdrowiu. Jej profilaktyczne wykonanie powinno nas nieco uspokoić, a razem z morfologią upewnić, że kondycja naszego organizmu jest optymalna.
