Antykoncepcja awaryjna to temat niezwykle kontrowersyjny. Ma tylu zwolenników, co przeciwników, a największe kontrowersje wyrosły wokół ich działania. Wiele ludzi błędnie uważa, że tabletka po ma działanie wczesnoporonne, a jej zażycie jest równoznaczne z przeprowadzeniem aborcji farmakologicznej. Takie stwierdzenie nie ma oczywiście nic wspólnego z prawdą. Jakie rodzaje tabletek po wyróżniamy i dlaczego są one dostępne jedynie na receptę?
Tabletka dzień po – dostępne rodzaje
Tabletka dzień po to inaczej mówiąc, rodzaj antykoncepcji awaryjnej. Jest stosowana w sytuacjach, gdy miał miejsce niezabezpieczony stosunek seksualny, który w efekcie może skutkować nieplanowanym zajściem w ciążę. Należy podkreślić, że nie jest to tabletka o działaniu wczesnoporonnym, mimo, iż według obiegowej opinii jej działanie sprowadza się do przerwania ciąży. W rzeczywistości, działanie tabletki po ma za zadanie uniemożliwienie połączenia się komórek rozrodczych żeńskiej i męskiej w drogach rodnych kobiety. Jeżeli już doszło do połączenia się komórek rozrodczych, tabletka ma na celu utrudnienie zagnieżdżenia się w macicy. Jeśli jednak zostanie przyjęta zbyt późno, nie ma działania poronnego, a wręcz przeciwnie, wpływa korzystnie na powstający zarodek.
Istnieją dwa rodzaje tabletek dzień po. Pierwszy z nich to tabletka Escapelle. Zawiera ona w sobie substancję aktywną o nazwie levonorgestrel, czyli syntetyczny progesteron. Ten rodzaj tabletki przyjmuje się najpóźniej 3 dni, czyli max 72 godziny od odbycia niezabezpieczonego stosunku. Hormon zawarty w tabletce ma działanie hamujące owulację jeżeli zostanie przyjęty przed wystąpieniem jajeczkowania. Jeżeli owulacja zostanie wstrzymana, w organizmie kobiety nie zajdą sprzyjające do zapłodnienia warunki. Nawet, gdy w drogach rodnych pojawią się plemniki, nie będą one w stanie przeżyć, więc nie dojdzie do zapłodnienia. Jeżeli zarodek zdążył się już zaimplementować w macicy w sytuacji, gdy niezabezpieczony stosunek miał miejsce w najbardziej sprzyjającym momencie cyklu, tabletka nie będzie miała działania poronnego, a wręcz podtrzymujące ciążę.
Drugim rodzajem tabletki po jest EllaOne. Ten rodzaj antykoncepcji awaryjnej zawiera w sobie octan ulipsrystalu. Można ją przyjąć nawet do 5 dni (120 godzin) od niezabezpieczonego stosunku. Zawarta w składzie tabletki substancja aktywna zatrzymuje proces uwalniania komórki jajowej przez jajniki. Hamuje owulację i zmienia śluzówkę macicy, znacząco utrudniając zagnieżdżenie się zarodka. Podobnie, jak tabletka EllaOne czy Escapelle nie ma działania wczesnoporonnego.
Oba te rodzaje tabletek po mają podobne działanie i są bezpieczne w stosowaniu, o ile oczywiście nie są nadużywane. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że tabletki tego rodzaju zawierają w sobie składniki, które wpływają na układ hormonalny, stąd możliwość rozregulowania cyklu miesiączkowego czy szereg innych konsekwencji i skutków ubocznych po zażyciu.
Tabletka dzień po – tylko na receptę
Zarówno Escapelle, jak i EllaOne to tabletki, które dostępne są jedynie na receptę. Warto pamiętać, że nawet, mimo przyjęcia tabletki w odpowiednim, zalecanym czasie, nie ma pewności, że nie dojdzie do zapłodnienia. Jeśli niezabezpieczony stosunek miał miejsce w bardzo korzystnym dla przeżycia plemników momencie cyklu kobiety, ryzyko ciąży realnie istnieje. Działanie obu rodzajów tabletek jest do siebie zbliżone i w obu przypadkach chodzi przede wszystkim o utrudnienie zagnieżdżania się zarodka. Jeżeli jednak wszystkie czynniki będą temu sprzyjać, do zagnieżdżenia może mimo wszystko dojść. Dlatego tak ważne jest wcześniejsze zadbanie o odpowiednią formę antykoncepcji, by uniknąć niechcianych niespodzianek. Zawsze lepiej jest zapobiegać niż szukać rozwiązania, gdy może być już na to zbyt późno.
Tabletki dzień po są dostępne tylko na receptę z racji tego, że mimo, iż są to środki bezpieczne, w niektórych przypadkach mogą wywołać różnego rodzaju skutki uboczne. Nie ulega wątpliwości, że leki zawierające w swoim składzie hormony nie mogą być nadużywane. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku młodych i niedoświadczonych dziewcząt, które mogłyby nadużywać tabletek dostępnych bez recepty. Receptę na antykoncepcję awaryjną może wypisać każdy lekarz, nie powinno więc być żadnych problemów z jej uzyskaniem w awaryjnej sytuacji. Dla skuteczności działania tabletki bardzo ważne jest, by zgłosić się po receptę od razu w sytuacji wystąpienia niebezpieczeństwa ciąży. Nie warto czekać do ostatniej chwili. Im wcześniej tabletka dzień po zostanie przyjęta, tym większa jest szansa, że zadziała i do zapłodnienia nie dojdzie. Zawsze jednak należy brać pod uwagę ryzyko, że na przyjęcie tabletki po może być po prostu zbyt późno i do zapłodnienia mimo wszystko dojdzie. Na pewno błędnym przekonaniem jest porównywanie tabletki po do tabletki wczesnoporonnej, której w sposób legalny w naszym kraju nie da się zdobyć. Tabletka po powinna być stosowana tylko i wyłącznie w sytuacji awaryjnej, nie powinna być alternatywą dla innych metod antykoncepcji. Nadużywanie tego typu leków może skutkować wahaniami hormonalnymi czy innymi skutkami ubocznymi, których zdecydowanie lepiej unikać.
Podsumowanie
Tabletka awaryjna może uratować nas w sytuacji niezabezpieczonego stosunku. Może on mieć miejsce z naszej winy, gdy poniosą nas emocje i zapomnimy o jakimkolwiek zabezpieczeniu w postaci choćby prezerwatywy. Warto jednak podkreślić, że zdarzają się sytuacje, gdy mimo zastosowania antykoncepcji mechanicznej, np. prezerwatywy, ona mimo wszystko zawodzi, np. pęka. W tej sytuacji strach o ewentualne zajście w ciążę jest jak najbardziej uzasadniony. Podobną sytuacją jest np. pominięcie tabletki antykoncepcyjnej. W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest zastosowanie antykoncepcji awaryjnej, która, o ile zostanie przyjęta w odpowiednim czasie, jest bardzo skuteczna i pomaga zapobiec nieplanowanej ciąży. Należy pamiętać, że tabletka po jest ostatecznością, a nie standardową metodą antykoncepcji.
Konsultacje lekarskie online: twoje-zdrowie24.pl
